انواع روش های تصفیه آب چیست؟ شاید شماهم هنگام سرچ این سوال با دریای بی انتهایی از روش‌ها و جواب‌ها روبرو شوید و برای‌تان واضح نباشد که هر کدام از این روش‌ها چه مزایا و معایبی دارند و یا کدام یک بر دیگری برتری دارد! اصلا پرکاربردترین و رایج‌ترین این روش‌ها که امروزه بسیار از آن‌ها استفاده می‌شود کدام است؟ در این مقاله قصد داریم شما را با 4 تا از رایج‌ترین روش‌های تصفیه آب آشنا کنیم و مزایا و معایب این روش‌هارا به صورت تخصصی مورد بررسی قرار دهیم.
4 تا از رایج ترین روش های تصفیه آب
در ابتدا لازم است که بدانید برخی از این روش‌ها به تنهایی قابلیت حذف تمامی آلاینده‌ها را ندارند و ممکن است در کنار روش دیگری به طور مکمل عملکرد بهتری داشته باشند. 4 تا از رایج‌ترین انواع روش های تصفیه آب عبارتند از:
- اسمز معکوس
- فیلتر کربنی
- رزین تبادل یونی
- اشعه UV
تصفیه آب از طریق روش اسمز معکوس RO
ابتدا لازم است بدانید که اسمز معکوس چیست! اسمز معکوس یا به اصطلاح RO یک روش تصفیه آب است که به منظور حذف ذرات جامد، رسوبات، املاح معلق و مواد آلی از آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. تصفیه آب به روش اسمز معکوس از طریق ممبران تصفیه آب امکان پذیر است.فرآیند اسمز معکوس از یک نصفه نیروی اسمز و یک نیمه نیروی فشار استفاده می‌کند. در این فرآیند، آب همراه با ذرات و املاح بر روی یک غشای نیمه نفوذ پذیر که معمولاً یک غشای پلیمری است قرار می‌گیرد. سپس قسمتی از آب تحت فشار عبور می‌کند و به عنوان آب خالص و تصفیه شده، جدا می‌شود. در آخر ذرات و املاحی که از این قسمت عبور نکردند، به عنوان ضایعات خارج می‌شوند.
این روش اسمز معکوس نیازمند فشار قوی بر روی آب است تا ذرات و املاح در یک فشار بالاتر از فشار اسمز معکوس وارد طرف خالص آب شده و حلالیت ذرات و املاح در آب کاهش یابد.
مزایای استفاده از اسمز معکوس در تصفیه آب
- حذف آلودگی‌ها و آلاینده‌های معلق و آلی
- حذف املاح محلول در آب، مانند طلای سفید (سدیم و پتاسیم)
- حذف مواد شیمیایی (فلزات سنگین، مواد رنگی و…)
- کاهش قابل توجه میزان سختی آب (TDS)
- قابلیت تصفیه آب شور و آب دریا و…
معایب استفاده اسمز معکوس در تصفیه آب
- نیاز به مصرف انرژی بالا: اسمز معکوس یک روش انرژی بر به شمار می‌آید و نیازمند پمپاژ آب برای ایجاد فشار بالا در محفظه اسمز دارد. همین موضوع باعث می‌شود که استفاده از این روش در مقابل دیگر روش‌ها بیش‌تر هزینه‌بر باشد.
- حساسیت به آلودگی: این سیستم بسیار به آلودگی‌هایی مانند رسوبات، باکتری‌ها و ویروس‌ها حساس است. بنابراین، حتما توصیه می‌شود در بازه‌های زمانی کوتاه، تمیزکاری و پاکسازی شوند.
- نیاز به نگهداری: اسمز معکوس برای عملکرد صحیح نیازمند نگهداری و سرویس مداوم است. چرا که فشار بالایی که برای انجام این روش استفاده می‌شود، می‌تواند موجب خرابی قطعات و سیستم شود. همین موضوع سرویس و تعمیر به صورت دوره‌ای را ایجاب می‌کند.
تصفیه آب از طریق فیلتر کربنی
روش تصفیه آب در فیلتر کربنی، تنها با خاصیت جذب مواد اتفاق می‌افتد. به این صورت که آب از فیلتر کربن اکتیو عبور می‌کند، تمام آلاینده‌هایی که از روزنه‌های این فیلتر کوچک‌تر باشند، در آن جذب می‌شوند و مولکول‌های آب از آن فیلتر عبور می‌کنند. به علاوه، کربن فعال برای جذب مواد شیمیایی موجود در آب هم کاربرد دارد. در واقع زغال فعال با بار مثبت، یون‌های با بار منفی و آلاینده درون آب مانند کلر را به خود جذب می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که کربن اکتیو قابلیت جذب آلاینده فیزیکی و شیمیایی را دارد.
مزایای استفاده از فیلتر کربن فعال در تصفیه آب
- حذف آلاینده‌ها: زغال اکتیو قابلیت حذف برخی از آلاینده‌های شیمیایی و معدنی، مواد آلی قابل حل در آب، مواد شیمیایی سنگین و مواد رنگرزی را دارد.
- حذف بو و طعم نا مطبوع: فیلتر کربنی می‌تواند طعم و بوی موادی مانند کلر و عناصری مثل هیدروژن سولفید و تیوم که بو و طعم ناخوشایندی به آب می‌دهند را حذف کند.
- کنترل تقریبی pH آب: استفاده از فیلتر کربن اکتیو، حداقل تغییر را در سطح ph آب می‌دهد.
- عملکرد بالا در کنار سیستمهای دیگر: فیلتر کربن فعال، در ترکیب با دیگر سیستمهای تصفیه آب عملکرد بسیار مناسب و مکملی دارد.
- حذف میکروارگانیسم‌ها: این فیلتر قادر است با خنثی کردن میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها در آب، به طور موثری آب را از این نوع آلودگی‌ها پاک کند.
- مانع از کریستال‌شدن: کربن فعال در تصفیه آب، مانع از کریستال‌شدن مواد جامد و نمک‌ها در آب می‌شود، که می‌تواند به سستی و خرابی سیستم تصفیه آب منجر شود.
- قابلیت بازیافت: از مهم‌ترین مزایای کربن اکتیو که باید به آن اشاره کرد، قابلیت بازیافت است. زغال فعال از طریق روش‌های حرارتی و شیمیایی بازیافت می‌شود و برای استفاده مجدد می‌توان از آن استفاده کرد.
معایب استفاده از فیلتر زغال فعال در تصفیه آب
- برای افزایش طول عمر و عملکرد فیلتر کربنی، نیاز به استفاده از یک فیلتر مکانیکی مانند فیلتر الیافی است.
- کربن فعال پس از یک بازه زمانی که استفاده می‌شود، قدرت جذب آن کاهش میابد. بنابراین نیاز به احیا یا تجدید پذیری و تعویض دوره‌ای دارد.
- کربن فعال قادر به حذف برخی از ذرات مانند ویروس، باکتری و عوامل بیماری‌زا نیست.
- زغال اکتیو در صورتی که میزان سختی آب بسیار بالا باشد، قادر به حذف مواد معدنی و مواد جامد محلول در آب نخواهد بود.
تصفیه آب از طریق رزین تبادل یونی
یکی دیگر از انواع روش های تصفیه آب، استفاده از رزین تبادل یونی است. تصفیه آب از طریق استفاده از رزین تبادل یونی یک فرآیند شیمیایی محسوب می‌شود که برای از بین بردن یون‌های ناخالصی در آب کاربرد دارد. رزین‌های تبادل یونی عبارتند از مواد جامدی که با قدرت یون‌های ناخالص در آب را جذب می‌کنند و جایگزین آن‌ها می‌شوند. این یون‌ها، نیترات، سولفات، کلرید و… را شامل می‌شوند.
در فرآیند تصفیه آب با رزین تبادل یونی، آب از طریق یک بستر رزین تبادل یونی می‌گذرد. در این فرآیند، یون‌های موجود در آب با یون‌های موجود در رزین، تبادل می‌کنند. به عنوان مثال، اگر آب شامل یون‌های کلسیم و منیزیم باشد، رزین تبادل یونی می‌تواند این یون‌ها را با یون‌های هیدروژن جایگزین کند. در نتیجه، یون‌های ناخالصی از آب جدا می‌شوند و آب خروجی تصفیه شده می‌تواند برای مصارف خانگی و صنعتی مناسب باشد. فرآیند تصفیه آب با استفاده از رزین تبادل یونی در صنعت آب‌شیرین‌کنی، تصفیه آب شهری، تولید آب آبمیوه، تصفیه آب صنعتی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به عنوان یک فرایند مؤثر و مقرون به صرفه برای تصفیه آب شناخته شده است.
مزایای استفاده از رزین تبادل یونی در تصفیه آب
- قادر به حذف یون‌های مضر موجود در آب مانند، سدیم، کلر، فلوراید و نیکل
- قابلیت کاهش میزان کلر، با جذب یون‌های کلر و آزادسازی یون‌های مفید مانند کلرید و برماید
- توانایی در بهبود بخشیدن در طعم و بو نامطلوب آب
- قابلیت حذف آلاینده‌ها تا 99 درصد
- قابلیت استفاده در بازه زمان طولانی بدون افت کیفیت در عملکرد
- کنترل میزان سختی آب
- قابلیت احیا و بازسازی رزین تصفیه آب و در نتیجه کمک به کاهش هزینه‌ها
- به دلیل استفاده کمتر از مواد شیمیایی در این روش، رزین تبادل یونی آسیب خیلی کم‌تری به دیگر روش‌ها به محیط زیست وارد می‌کند و همچنین فاضلاب کم‌تری نیز تولید می‌کند.
معایب استفاده از رزین تبادل یونی در تصفیه آب
- برخی از رزین‌های تبادل یونی مانند رزین میکسبد پس از مدتی استفاده که اشباع می‌شوند و نیاز به احیا و بازسازی دارند، قابل احیا نیستند و باید آن‌ها را تعویض نمایید.
- رزین‌های تبادل یونی معمولاً در تصفیه آبی که دارای ترکیبات خاصی مانند یون‌های فلزی است، استفاده می‌شوند و قادر به حذف برخی آلودگی‌ها نیستند.
- برای استفاده از رزین تبادل یونی به منظور تصفیه، نیاز به اطلاعات دقیق درباره‌ی نوع و غلظت یون‌های موجود در آب نیاز است. به عبارت دیگر، برای استفاده بهینه از رزین تبادل یونی، باید تحلیل دقیقی از آب انجام شود.
تصفیه آب از طریق استفاده از اشعه UV
یکی دیگر از انواع روش های تصفیه آب، استفاده از اشعه UV است. در فرآیند تصفیه آب با اشعه فرابنفش یا اشعه UV معمولا از یک لامپ خاص از نوع UV-A یا UV-C استفاده می‌شود. این لامپ اشعه UV با طول موج ۲۵۴ نانومتر تولید می‌کند که تاثیرات ضد میکروبی دارد. در فرآیند تصفیه آب با این روش، ابتدا آب از طریق یه لوله به سمت لامپ منتقل می‌شود (به طوریکه آب در معرض اشعه قرار بگیرد). سپس با تابش اشعه فرابنفش و عبور آن از آب، تاثیر مستقیمی بر میکروب‌ها و دیگر رده‌های زیستی به‌جای می‌گذارد. در حقیقت، اشعه UV با تغییر ساختار DNA میکروب‌ها، امکان تکثیر آن‌ها را خنثی می‌کند و در نهایت موجب نابودی آن‌ها می‌شود. به‌علاوه، اشعه UV با تخریب سیستمهای تنفسی و سیستمهای نوروتیک میکروب‌ها، باعث مرگ آن‌ها می‌شود.
مزایای استفاده از اشعه UV در تصفیه آب
- قادر به از بین بردن 99% میکروب‌ها، ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا
- به دلیل بی نیازی به مواد شیمیایی در این روش تصفیه آب، وجود تاثیرات بد مانند: تغییر میزان ph آب، طعم و بوی آب به واسطه وجود موادی مانند کلر و عوارضی برای سلامت بدن و… تا حد بسیار زیادی کاهش میابد.
- برخورداری از سرعت بالا در تصفیه آب در مقایسه با سایر روش‌ها
- بدون نیاز به تنظیم و نظارت مداوم
- حفظ عناصر معدنی و مواد مغذی برای سلامت بدن
- کم مصرف در انرژی
معایب استفاده از اشعه UV برای تصفیه آب
- وجود ذرات معلق در آب می‌تواند به عملکرد اشعه UV لطمه بزند. بنابراین، قبل از عبور آب از سیستم تصفیه، لازم است که ذرات معلق و مواد گریزان از تصفیه خارج شوند.
- استفاده از اشعه UV تنها منجر به از بین بردن ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌شود و قادر به حذف عوامل زیستی مانند نیمه‌سلولی و اسپورها نیست.
- سیستمهای تصفیه آب UV نیاز به نگهداری دارند. لامپ UV هر ۶ تا ۱۸ ماه باید تعویض شود و همچنین برای حذف رسوبات و ذرات معلق، باید فیلترها نیز تعویض شوند. این موارد هزینه‌های همراه با این سیستم‌ها را افزایش می‌دهد.
جمع بندی
همانطور که تاکنون متوجه شده‌اید، روش‌های مختلفی برای تصفیه آب وجود دارند که ما در اینجا فقط به 4 تا از رایج‌ترین این روش‌ها اشاره کردیم. به طور کلی ما نمی‌توانیم بگوییم که کدام روش از دیگری برتر است، چراکه هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و یا به صورت مکمل در کنار دیگر روش‌ها استفاده می‌شوند و این گونه عملکرد بهتری خواهند داشت. از طرفی انتخاب هر کدام از این روش‌ها برای تصفیه آب به عوامل مختلفی بستگی دارد. پیشنهاد ما به شما مشورت با کارشناسان خبره در این حوزه است. چراکه این کارشناسان، با سنجش شرایط و تمامی عوامل مورد نیاز برای انتخاب روش مناسب، به شما بهترین روش را برای تصفیه آب پیشنهاد می‌کنند.
فروشگاه آقای پمپ یکی از معتبرترین وارد کنندگان و تامین کنندگان مواد شمیایی، کربن اکتیو، فیلترهای ممبران اسمز معکوس، انواع دستگاه‌های تصفیه آب صنعتی، انواع پمپ ها و دوزینگ پمپ ها در ایران به‌شمار می‌آید. شما می‌توانید از طریق تماس با کارشناسان ما از مشاوره رایگان بهره‌مند شوید و خریدی مطمئن را تجربه کنید.
