انواع فواید و مضرات کربن فعال خوراکی چیست؟ امروزه کربن فعال خوراکی به عنوان یک ماده موثر در اغلب کاربردهای خوراکی، بهداشتی، مواد غذایی، دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. اما سوال مهم این است که آیا کربن فعال خوراکی مضراتی هم دارد یا نه؟ ما در ادامه به صورت کامل انواع فواید و مضرات کربن فعال خوراکی را مورد بررسی قرار داده ایم که شما با آگاهی کافی نسبت به این مساله برای خرید یا انتخاب کربن فعال خوراکی اقدام کنید.
فهرست مطالب
12 مورد از فواید کربن فعال خوراکی
- بهبود عملکرد ریه در بیماران مبتلا به COPD
- بهبود پوست صورت و بدن که می تواند 16 مورد از مشکلات پوستی را حل کند.
- بهبود معده و کمک به جذب گازها و کاهش نفخ
- کمک به سم زدایی و کاهش وزن بدن
- تعدیل و کاهش کلسترول خون
- بهبود بیماری‌های کلیوی
- بهبود جای زخم و نیش حشرات
- کمک به سفید شدن دندان ها
- جلوگیری و بهبود اسهال
- بهود طعم و مزه آب (بخصوص آب شرب)
- بهبود رشد مو و شوره سر
- جلوگیری از خماری
بهبود عملکرد ریه در بیماران مبتلا به COPD
اخیراً با تحقیقات انجام شده پژوهشگران متوجه شده اند که زغال فعال یددار خوراکی باعث بهبود عملکرد ریه در بیماران مبتلا به COPD می شود. این مساله نشان می دهد که کربن فعال خوراکی پتانسیل زیادی برای مصارف دارویی دارد و می تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای بهبود برخی از بیماری ها استفاد شود. (منبع)
بهبود پوست صورت و بدن
یکی از فواید زغال فعال خوراکی برای پوست صورت و بدن است و می تواند 16 مورد از مشکلات پوستی را حل کند. کربن فعال خوراکی می تواند منافذ پوست را به حداقل برساند و آکنه که یکی از چالش های پوستی را بهبود ببخشد. علاوه بر این، این ماده با جذب چربی اضافی پوست باعث تعدیل پوست و شفاف سازی آن می شود. این ماده همچنین، به عنوان یک عامل ضد پیری عمل کرده و می تواند در جوان سازی و سم زدایی پوست نقش مهمی داشته باشد.
بهبود معده و کمک به جذب گازها و کاهش نفخ
یکی دیگر از فواید زغال فعال کمک به کاهش نفخ و گازهای معده است. این مساله با تحقیقات انجام شده بر روی 52 بزرگسال که با مصرف زغال فعال بهبود پیدا کردند مهر تایید گرفت.
کمک به سم زدایی و کاهش وزن بدن
برخی از منابع نشان می دهند که سم زدایی در دستگاه گوارش ارتباط مستقیمی با کاهش وزن بدن دارد. البته این روش تضمین شده نیست و روش های دیگر بهتری برای کاهش وزن وجود دارند که عوارض کمتری خواهند داشت. اما کربن اکتیو خوراکی برای سم زدایی از بدن حیوانات و پرندگان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال، برای سم زدایی از بدن پرندگانی مانند مرغ عشق، عروس هلندی و … می توانید از کربن اکتیو برای پرنده که به صورت ویژه برای این کاربرد ساخته شده با دوز مناسب استفاده کنید.
تعدیل و کاهش کلسترول خون
کربن فعال می تواند یک راهکار خوب برای کاهش و کنترل کلسترول خون باشد. زیرا این ماده با جذب کلسترول و اسیدهای صفراوی در روده از جذب آنها توسط بدن جلوگیری می کند. بر اساس تحقیقات انجام شده فقط 25 گرم کربن فعال در روز به مدت 4 هفته می تواند تا میزان 25 درصد کلسترول بد LDL را کاهش دهد.
بهبود بیماری‌های کلیوی
بر اساس تحقیقات انجام شده از مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی ( NCBI ) مشخص شده ترکیبات زغال فعال خوراکی به همراه رژیم غذایی کم پروتئین می تواند به درمان بیماری کلیوی کمک کند.در این تحقیق مشخص شد بیماران کلیوی بااین روش می توانند سطح اوره و کراتین خون را بهبود دهند. البته این مورد برای هر بیمار متفاوت گزارش شده و نتایج یکسانی برای عموم ندارند.
بهبود جای زخم و نیش حشرات
نیش حشرات باعث تورم و خارش می شود زغال چوب فعال یک راهکار خوب برای کاهش تورم و خارش ناشی از گزش است. زیرا با جذب سموم و باکتری ها می تواند التهاب را کاهش دهد.
کمک به سفید شدن دندان ها
امروزه زغال فعال در خمیر دندان‌ها به عنوان یک ماده موثر برای سفیدی و درخشان کردن دندان ها استفاده می شود. ماده زغال فعال با جذب پلاک‌ها، باکتری و لکه های روی دندان و لثه را از بین ببرد. علاوه بر این، باعث از بین رفتن بوی بد دهان و بهبود بیماری های لثه می شود.
جلوگیری و بهبود اسهال
این ماده با حذف باکتری ها و موادی که باعث ایجاد مشکلات گوارشی می شوند به عنوان یک درمان موثر برای اسهال شناخته شده است و باعث پیشگیری از اسهال نیز می شود.
بهود طعم و مزه آب و آبمیوه
شاید گفت یکی از مهم ترین فواید کربن فعال افزایش بهبود طعم و مزه آب و آبمیوه به ویژه آب شرب است. این ماده با جذب ناخالصی های آب مانند کلر و مواد دیگر طعم و مزه آب شرب را بهبود می دهند. این مساله به ویژه برای صنایع و کاربردهای کربن فعال خوراکی در نوشیدنی بسیار موثر و مفید هستند و باعث افزایش کیفیت نهایی محصولات می شوند. به عنوان مثال، یکی از کاربرد کربن فعال برای حذف پاتولین در کنستانتره آب سیب است که می تواند طعم و مزه بهتری برای آبمیوه ایجاد کند.
بهبود رشد مو و شوره سر
محصولات حاوی زغال فعال برای پوست سر بسیار مفید هستند و می توانند لایه برداری مناسبی از پوست سر داشته باشند. همچنین این ماده از تجمع کثیفی و سموم اضافی بر روی پوست جلوگیری می کنند. این محصولات به دلیل ماهیت طبیعی و غیر سمی می توانند برای انواع مو مناسب باشند و به کاهش شوره سر کمک کنند و در نهایت رشد مو را افزایش دهند.
جلوگیری از خماری
یکی از فواید کربن فعال خوراکی جلوگیری از خماری است. به همین دلیل این ماده در کارخانجات اب جو سازی مورد استفاده قرار می گیرد تا میزان اثرات خماری را کاهش دهند.
5 مورد از مضرات کربن فعال خوراکی
شاید تا اینجا تصور کنید که کربن فعال هیچ مضراتی ندارد این در حالی است که این ماده دارای مضرات و عوارضی نیز هست که در ادامه در مورد آنها توضیح داده ایم.
- افزایش یبوست در افراد
- احتمال درد در ناحیه دل و استفراغ
- عوارض عدم جذب مکمل ها و دارو ها در بدن (تداخلات دارویی)
- کم آبی شدید بدن
- افزایش خطر انسداد روده یا اختلالات حرکتی روده
افزایش یبوست در افراد
به دلیل جذب بالای آب و مواد در زغال فعال چوب این ماده می تواند باعث بروز یبوست در افراد شود. این مساله بیشتر زمانی پیش می آید که شما دوز مناسبی را مصرف نکرده باشید. بنابراین حتماً قبل از مصرف با یک پزشک مشورت داشته باشید.
احتمال درد در ناحیه دل و استفراغ
برخی از افراد بعد از مصرف زغال فعال چوب با مشکلات و عوارضی همچون در در ناحیه دل و یا استفراغ روبرو شده اند. اگرچه این مساله برای همه افراد نبوده اما می تواند از عوارض مصرف این ماده باشد که باید سریع رسیدگی شود.
عوارض عدم جذب مکمل ها و دارو ها در بدن (تداخلات دارویی)
این ماده به دلیل جذب ریزمغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی از مکمل‌ها و غذا می تواند مشکلاتی برای بدن به وجود آورد. همچنین، اگر کربن فعال با دارو مصرف شود می تواند اثرات دارویی را کاهش دهد و باعث اختلالات دارویی شود. به عنوان مثال، مسکن‌هایی مانند تایلنول (استامینوفن)، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند آسپرین (اسید استیل سالیسیلیک)، باربیتورات ها مانند آمیتال (آموباربیتال)، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مانند الاویل (آمی تریپتیلین)، داروهای آسم و بیماری ریه ، مانند الیکسوفیلین (تئوفیلین)، داروهای صرع و تشنج، مانند فنی تک (فنی توئین)، قرص های ضد بارداری و مکمل های غذایی و داروهایی که باعث استفراغ می شوند، مانند ایپکاک (شربت ایپکاک) نباید با کربن فعال خوراکی استفاده شوند.
علاوه بر این باید از مخلوط کردن الکل و زغال فعال خودداری کنید. نوشیدن الکل می تواند اثر زغال فعال در جذب سم و سایر مواد را کاهش دهد.
کم آبی شدید بدن
کم آبی شدید بدن به دلیل استفاده زیاد از کربن فعال یکی از عوارضی است که می تواند بعد از مصرف کربن فعال خوراکی پیش آید. این کم آبی می تواند در ناحیه صورت (بعد از استفاده از ماسک ها) و یا در کل بدن با مصرف قرص زغال فعال خوراکی پیش آید. حتماً بعد از مصرف لوسیون ها و ماسک های کربن فعال از آبرسان مناسب استفاده کنید.
افزایش خطر انسداد روده یا اختلالات حرکتی روده
خطر انسداد روده بسیار کم گزارش شده است اما با این حال برای برخی از افراد رخ داده است. انسداد روده یک وضعیت جدی است که در آن چیزی مانع حرکت غذا و مدفوع در روده شما می شود.
سوالات متداول
- زغال فعال خوراکی تا چه مدت در سیستم بدن شما باقی می ماند؟
به صورت کلی، فرآیند هضم، از زمان قورت دادن مواد تا زمانی که زغال چوب فعال (یا سایر غذاها) از معده، روده کوچک و روده بزرگ عبور می کند و تا قبل از مرحله دفع، چیزی در حدود دو تا پنج روز طول می کشد.
- آیا بعد از مصرف زغال فعال باید آب بنوشم؟
- آیا کربن فعال خوراکی باید دارای استانداردهای خاصی باشد؟
بله، کربن فعال خوراکی نسبت به زغال فعال معمولی باید دارای استانداردهای خاص بهداشتی باشد؛ زیرا با سلامتی انسان سر و کار دارد. به همین دلیل، کربن فعال خوراکی باید از منشا طبیعی (گیاهان، میوه ها و …) با استانداردهای بهداشتی تهیه شوند.
نتیجه گیری:
تا اینجا شما با انواع فواید و مضرات کربن فعال خوراکی به صورت کامل آشنا شدید. مهم ترین نکته این است که بتوانید میزان مصرف کربن اکتیو را در هر زمینه ای تعدیل کنید؛ زیرا اغلب این عوارض ناشی از دوز نامناسب است. پیشنهاد ما قبل از استفاده، مشورت از یک متخصص است. علاوه بر این، برای مصارف بهداشتی کربن اکتیو می تواند مناسب باشد؛ اما نه به صورت دائمی، به عنوان مثال، خمیر دندان های حاوی کرین فعال اگر به صورت دائمی مورد استفاده قرار بگیریند می توانند مینای دندان را از بین ببرند. بهتر است قبل از استفاده از کربن فعال حتماً مطالعه ای نسبت به فواید و مضرات کربن فعال خوراکی داشته باشید تا بتوانید با اطمینان و با دوز مناسب آن را مصرف کنید.
