طریقه اسید شویی ممبران صنعتی دستگاه تصفیه آب چگونه است؟ اسید شویی ممبران چیست؟ اسید شویی ممبران نوعی روش کاربردی برای تمیز کردن ممبران های سیستم تصفیه آب صنعتی ro است. بعد از مدتی کارکرد ممبران های صنعتی مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و آهن و آلودگی بر روی آنها تجمع پیدا می کنند و این میزان آلودگی ها باعث می شوند ممبران ها به خوبی نتوانند کار کنند به بیان ساده تر، جریان آب ورودی کاهش پیدا می کند و از طرفی کیفیت آب خروجی و تصفیه نیز کمتر می شود. در چینین زمانهایی لازم است شستشوی ممبران یا اسید شویی ممبران انجام شود.
نحوه و طریقه اسید شویی ممبران صنعتی
نحوه و طریقه اسید شویی ممبران صنعتی یا اسید شویی ممبران به روش CIP (Cleaning In Place) بدین معناست که بدون نیاز به خارج کردن ممبران های صنعتی شما شستشوی ممبران را انجام می دهید. شستشوی ممبران به گونه ای است که ابتدا یک محلول اسیدی مناسب از طریق ممبران عبور داده میشود تا رسوبات حل شود و سطح ممبران پاک و تمیز شوند. اما برای تمیز کردن ممبران های صنعتی از نوعی اسید خاص استفاده می شود که معمولاً شامل اسیدهای ضعیف و کنترل شده مانند اسید سیتریک یا اسید فسفریک هستند. این اسیدها در عین حال که قدرت پاک کنندگی خوبی دارند و می توانند رسوبات سخت را حل کنند ایمن نیز هستند. این اسید ها معمولاٌ به اسید دیسکلر معروف هستند و در ابعاد و اندازه های متفاوت در بازار وجود دارند. یکی از رایج ترین مدل آنها در بازار اسید دیسکلر 20 لیتری است. البته بهتر است که از آنتی اسکالانت برای عدم رسوب گذاری در سیستم های تصفیه آب ro استفاده شود. اما توجه داشته باشید تنها نکته ای که در زمان استفاده از اسید شویی ممبران باید در نظر داشته باشید انتخاب غلظت و نوع اسید متناسب با نوع ممبران و دستورالعمل های سازنده است تا آسیبی به ممبران های صنعتی وارد نشود.
مزایای استفاده از اسید شویی ممبران CIP
استفاده از روش اسید شویی ممبران CIP دارای مزایای زیادی است از جمله:
- صرفه جویی در زمان: شما با استفاده از این روش لازم نیست برای باز کردن و نصب مجدد ممبران های صنعتی زمان زیادی بگذارید.
- کاهش هزینه ها: هزینه های شما به دلیل عدم استفاده از نیروی انسانی و احتمال کاهش آسیب به ممبران ها کمتر خواهد شد.
- راندمان بالاتر: چون محلول به صورت یکنواخت و مستقیم به ممبران می رسد تمیز کردن و پاکسازی بهتر اتفاق می افتد و راندمان این روش بالاتر است.
مراحل اسید شویی و تمیز کردن ممبران صنعتی
- مرحله اول: آماده سازی اولیه : در این مرحله لازم است برق سیستم را قطع کنید
- مرحله دوم: انتخاب درست نوع اسید بر اساس نوع رسوبات باشد. به عنوان مثال، برای حذف رسوبات کلسیم بهتر است از اسید سیتریک یا اسید فسفریک استفاده شود. این در حالی است که برای حذف رسوبات آهن یا فلز، اسید هیدروکلریک مناسب تر است. بعد از انتخاب نوع اسید باید، محلول اسیدی را با نسبت مناسب که معمولاً 1 تا 2 درصد در آب می باشد تهیه کنید. دقت کنید غلظت اسید باید دقیق باشد تا به ممبران آسیب نرساند.
- مرحله سوم: تزریق محلول به سیستم ro، در این زمان باید محلول آماده شده را با استفاده از پمپ به ممبران تزریق کنید. جریان محلول باید یکنواخت باشد و به صورت کامل تمام ممبران را پوشش دهد.
- مرحله چهارم: در این مرحله باید محلول اسیدی در مدت زمان مناسبی در حال گردش باشد. معمولاً بین 30 تا 60 دقیقه در سیستم گردش کند.
- مرحله پنجم: در این مرحله لازم است سیستم شستشوی نهایی (Flush) شود. منظور از شستشوی نهایی یعنی با استفاده از آب تصفیه شده یکبار به صورت کامل پاکسازی شود تا بقای محلول اسید از ممبران صنعتی خارج شود.
- مرحله ششم: در مرحله آخر لازم است بعد از اطمینان از تمیز شدن کامل ممبران های صنعتی آن را مجدداً راه اندازی کنیم. اما این کافی نیست! به بیان ساده تر، باید یکبار دیگر جریان و کیفیت آب خروجی را بررسی کنید تا اطمینان حاصل کنید همه چیز به درستی کار
می کند.
نکات مهم در زمان اسید شویی دستگاه تصفیه آب ro
توجه داشته باشید در زمان اسید شویی دستگاه تصفیه آب ro باید تمام نکات و دستورالعمل های ایمنی را به صورت کامل رعایت کنید. این نکات مهم شامل استفاده از تجهیزات ایمنی مثل دستکش و عینک در زمان کار، رعایت دمای مناسب کاری که معمولاً باید بین 35 تا 45 درجه سانتیگراد باشد. مطالعه دستورالعمل ها برای شستشو ممبران و نوع مواد شیمیایی مناسب برای انها است.
علائم رایج برای نیاز به اسید شویی ممبران
برخی از علائم رایج و قابل تشخیص هستند که به شما اعلام می کنند زمان اسید شویی فرا رسیده است. اما این علائم رایج چه چیزهایی هستند! ما در ادامه برخی از این علائم را شرح داده ایم که عبارتند از:
- کاهش جریان آب تصفیه شده
اگر جریان آب تصفیه شده کمتر از حد معمول و استاندارد باشد احتمال انسداد در ممبران بالا است و یکی از علائمی است که نشان دهنده زمان تمیز کردن ممبران ها است.
- افزایش فشار عملیاتی
اگر مشاهده کردید پمپ برای عبور دادن آب از ممبران باید فشار بیشتری تولید کند، احتمالاً مسیر جریان مسدود شده و این موضوع ممکن است به دلیل رسوبات زیاد روی ممبران باشد.
- کاهش کیفیت آب تصفیه شده
اگر مشاهده کردید آب خروجی طعم، بو یا شفافیت خوبی ندارد، احتمالاً ممبران ها دیگر به خوبی کار نمی کنند و تجمع رسوبات می تواند یکی از دلایل این مساله باشد.
- افزایش میزان نمکهای محلول در آب (TDS)
زمانیکه آب خروجی دارای املاح زیادی باشد به بیان ساده تر تصفیه مطلوبی نداشته باشد باید برای تمیز کردن ممبران ها اقدام کرد.
انواع روش های شستشوی ممبران
- شستشوی ممبران با روش ساده (FLUSH)
- شستشوی ممبران با روش اسید شویی (Acid Cleaning)
- شستشوی ممبران با روش قلیایی (Alkaline Cleaning)
- شستشو ممبران با مواد آنزیمی (Enzyme Cleaning)
- شستشوی ترکیبی (Acid & Alkaline Cleaning)
- شستشوی ممبران با محلول شیمیایی خاص (Chemical Cleaning)
مهم نیست شما از ممبران 4 اینچ در سیستم تصفیه آب صنعتی استفاده می کنید یا از ممبران 8 اینچ مهم این است که کدام روش شستشو می تواند برای بهبود عملکرد سیستم موثر باشد. اینکه کدام از این روش های شستشو می تواند برای ممبران موثر باشد بسته به میزان آلودگی و رسوبات می تواند متغیر باشد. اگر آلودگی ممبران ها جزیی و حجم رسوبات کم باشد روش شستشوی ساده می تواند موثر باشد. در زمان هایی که با رسوبان معدنی و فلزی سرو کار دارید روش اسید شویی ممبران کارایی بالاتری دارد. اما در زمان هایی که شما با آلودگی های باکتری و قارچ سر و کار دارید بهتر است از شستشوی ممبران با روش قلیایی استفاده کنید. این در حالی است که برای آلودگیهای زیستی مثل لجن و بیوفیلم نیاز است از روش شستشو با مواد انزیمی استفاده شود. اگر آلودگی های ممبران خاص و مقاوم باشد باید از محلول ها با مواد شیمیایی خاص استفاده شود.
نکته : برای اینکه بتوانید بهترین روش را برای شستشوی ممبران انتخاب کنید باید ابتدا نوع و شدت آلودگی را بررسی نمایید. در مرحله بعدی از مواد شیمیایی مناسب با ممبران استفاده کنید و حتماً مطابق دستورالعمل های سازنده این کار را انجام دهید.
جدول مقایسه انواع روش شستشوی ممبران صنعتی
نحوه شستشوی ممبران | مزایا | معایب |
شستشوی ممبران با روش ساده (FLUSH) | آسان و سریع انجام می شود – هزینه کمتر دارد | برای حذف رسوبات و آلودگی های سخت مناسب نیست |
شستشوی ممبران با روش اسید شویی (Acid Cleaning) | مؤثر در حذف رسوبات معدنی مثل کلسیم و آهن عملکرد بهتر ممبران |
نیاز به دقت در انجام کار – نباز به تجهیزات ایمنی |
شستشوی قلیایی (Alkaline Cleaning) | حذف مؤثر چربیها، روغنها و مواد آلی – مناسب برای آلودگیهای زیستی |
عدم پاکسازی رسوبات معدنی – نیازمند تنظیم دقیق غلظت محلول |
شستشو با مواد آنزیمی (Enzyme Cleaning) | موثر برای آلودگی های زیستی | هزینه بیشتر – نیاز به تکرار برای اثر بخشی بیشتر |
شستشوی ترکیبی (Acid & Alkaline Cleaning) | پاکسازی کامل اعم از رسوبات معدنی و آلی و دارای بازدهی بالاتر | اجرای پیچیده تر – نیاز به برنامه ریزی دقیق |
شستشوی محلول شیمیایی خاص (Chemical Cleaning) | مؤثر برای آلودگیهای خاص مانند سیلیکا یا سولفات – بهترین روش برای رسوبات مقاوم |
هزینه بالا – نیاز به دفع خاص مواد |
سوالات متداول شستشوی ممبران
- آیا روش اسید شویی ممبران برای همه سیستمهای تصفیه آب RO مناسب هستند؟
خیر، باید این مساله با دقت بررسی شود. این روش بهطور خاص برای حذف رسوبات معدنی مانند کلسیم، منیزیم و آهن طراحی شده است.
- هر چند وقت یکبار باید شستشوی ممبران انجام شود؟
برای حذف آلودگیهای جزئی و ذرات معلق، معمولاً یک شستشوی ساده با آب تمیز هر یک تا سه ماه یکبار توصیه میشود. اگر سیستم دچار رسوبات معدنی (مثل کلسیم یا آهن) یا آلودگیهای قوی شده باشد، معمولاً اسید شویی یا شستشوی قلیایی هر 6 ماه یکبار نیاز است.
- چگونه متوجه شویم اسید شویی ممبران به درستی انجام شده است؟
بررسی فشار و جریان آب (Pressure & Flow) که اگر فشار کاهشی شده و جریان افزایشی اسید شویی به درستی انجام شده است. بررسی آب خروجی و میزان حذف رسوبات که اگر بازدهی بالا باشد یعنی اسید شویی به درستی اتفاق افتاده است.
پس از اسیدشویی، فشار عملیاتی سیستم را با مقدار اولیه (قبل از رسوبگیری) مقایسه کنید. اگر از سیستم مانیتورینگ آنلاین استفاده می کنید باید شاخص های اصلی مانند فشار، دبی، و TDS را قبل و بعد از اسید شویی مقایسه کنید.
- طریقه اسید شویی ممبران صنعتی چگونه است؟
برای اسید شویی ممبران صنعتی باید از اسید مناسب با درصد غلظت مناسب استفاده شود که معمولاً 1 تا 2 درصد در آب می باشد. برای حذف رسوبات کلسیم بهتر است از اسید سیتریک یا اسید فسفریک و برای حذف رسوبات آهن یا فلز، اسید هیدروکلریک مناسب است. در مرحله بعدی باید اسید به صورت یکنواخت بین ممبران ها تزریق شود. در این مرحله باید در مدت زمان مناسبی که معمولاً بین 30 تا 60 دقیقه است باید در سیستم گردش داشته باشد.
- علائمی که زمان شستشوی ممبران را نشان می دهند؟
برخی از علائم موجود در سیستم نشان دهنده وجود رسوب و شستشوی ممبران هستند از جمله افزایش فشار، کاهش جریان آب خروجی، میزان تصفیه آب خروجی و کیفیت آن همگی از علائم مهمی هستند که نشان می دهند ممبران صنعتی در سیستم تصفیه آب ro نیاز به شستشو دارد.